NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
أَبُو الْأَحْوَصِ
حَدَّثَنَا
أَبُو
إِسْحَقَ الْهَمْدَانِيُّ
عَنْ عَلِيِّ
بْنِ رَبِيعَةَ
قَالَ
شَهِدْتُ
عَلِيًّا
رَضِيَ
اللَّهُ
عَنْهُ
وَأُتِيَ
بِدَابَّةٍ
لِيَرْكَبَهَا
فَلَمَّا
وَضَعَ
رِجْلَهُ فِي الرِّكَابِ
قَالَ بِسْمِ
اللَّهِ
فَلَمَّا
اسْتَوَى
عَلَى
ظَهْرِهَا
قَالَ
الْحَمْدُ
لِلَّهِ
ثُمَّ قَالَ
سُبْحَانَ
الَّذِي سَخَّرَ
لَنَا هَذَا
وَمَا كُنَّا
لَهُ
مُقْرِنِينَ
وَإِنَّا
إِلَى
رَبِّنَا
لَمُنْقَلِبُونَ
ثُمَّ قَالَ
الْحَمْدُ
لِلَّهِ
ثَلَاثَ
مَرَّاتٍ ثُمَّ
قَالَ
اللَّهُ
أَكْبَرُ
ثَلَاثَ مَرَّاتٍ
ثُمَّ قَالَ
سُبْحَانَكَ
إِنِّي ظَلَمْتُ
نَفْسِي
فَاغْفِرْ
لِي
فَإِنَّهُ لَا
يَغْفِرُ
الذُّنُوبَ
إِلَّا
أَنْتَ ثُمَّ
ضَحِكَ
فَقِيلَ يَا
أَمِيرَ
الْمُؤْمِنِينَ
مِنْ أَيِّ شَيْءٍ
ضَحِكْتَ
قَالَ
رَأَيْتُ
النَّبِيَّ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَعَلَ كَمَا
فَعَلْتُ
ثُمَّ ضَحِكَ
فَقُلْتُ يَا
رَسُولَ
اللَّهِ مِنْ
أَيِّ شَيْءٍ
ضَحِكْتَ
قَالَ إِنَّ
رَبَّكَ
يَعْجَبُ
مِنْ
عَبْدِهِ
إِذَا قَالَ
اغْفِرْ لِي
ذُنُوبِي
يَعْلَمُ
أَنَّهُ لَا
يَغْفِرُ
الذُّنُوبَ
غَيْرِي
Ali b.Rabia'dan; demiştir
ki: Ben Ali (r.a.)'i binmesi için kendisine bir hayvan getirildiği sırada
gördüm. Ayağını özengiye basınca,
"bismillah =
Allah'ın adıyla" dedi; hayvanın sırtına dosdoğru yerleşince de
"Elhamdülillah; Hamd Allah'a mahsustur" dedi. Sonra
"Bunu bizim
hizmetimize veren (Allah)'in şanı yücedir, yoksa biz bunu (hizmetimize)
yanaştıramazdik. Biz elbette rabbimize döneceğiz"[Zuhrûf 13-14.] (âyetini)
okudu. Sonra üç defa "elhamdulillah" sonra üç defa da "Allahu
ekber dedi. Sonra da "Seni her türlü noksan sıfatlardan tenzih ederim. Ben
nefsime zulmettim, beni bağışla, gerçekten, günahtan ancak sen
bağışlarsın" diye dua etti ve arkasından gülümsedi. Bunun üzerine
(kendisine)
Ey müminlerin emiri!
Seni güldüren nedir? diye soruldu. (O da şöyle) cevap verdi:
Ben Nebi (s.a.v.)i benim
yaptığım gibi yaptıktan sonra gülerken gördüm. Bunun üzerine, Ey Allah'ın
Rasulü, seni güldüren nedir? diye sordum.
"Şüphe yok ki senin
Rabbin, bir kulunun - günahları kendisinden başka bir kimsenin affedemeyeceğini
bilerek- (ey Allahım) günahlarımı affet demesinden memnun olur" buyurdu.
İzah:
Tirmizi, da'vat
Hz. Ali'nin, hayvanına
binerken sırasıyla okuduğu bu duaların tümünü Hz. Nebiden öğrenmiş ve onun
sünnetine uymak için bu duaları belli bir sıraya ve sayıya göre okumuştur.
Hayvana binerken, Önce besmele çekmiş, sonra üç defa elhamdülillah üç defa da
"Allahu ekber" demiştir. "Elhamdülillah" ve "Allahu
ekber" cümlelerinin üç defa tekrarlanmasmdaki hikmet, bu duaların insanın
içinde bulunduğu üç zamana da yani mazi (geçmiş), hal (şimdiki zaman) ve
istikbal (gelecek zaman)a da şâmil olması içindir. Ya da bu duaların dünya
hayatı, ruhlar alemi ve âhiret hayatına da şâmil olması içindir. Hayvanın
sırtına dosdoğru oturduktan sonra elhamdülillah demekten maksat, Allah'ın
hayvanları veya diğer vasıtaları insanın emrine müsahhar kılmasının büyük bir
nimet olduğunun hatırlanması ve bunun şükrünün lisanen ifasıdır.
Bazılarına göre
elhamdülillah cümlesinin üç defa tekrarlanmasından maksat şudur: Birinci hamd,
Allah'ın hayvanları müsahhar kılmasındandır. İkinci hamd, Allah belalardan
koruduğu içindir. Üçüncüsü de Allanın verdiği diğer nimetlere şükür içindir.
Tekbirin üç defa tekrarlanmasmdaki hikmet ise şudur: Birinci tekbir Allah'ın
zatındaki azamet ve kibriyasına işaret içindir.İkincisi sıfatlarım ta'zim
içindir. Üçüncüsü ise, Allah'ın mekandan ve mekanı istiva etmekten münezzeh
olduğuna işaret içindir. Allah'ın azametini ve nimetlerinin çokluğunu bilen ve
zikreden bir kimsenin bu nimetlerin şükrünü edâ etme hususundaki kusurunu
göreceği gayet tabii olduğundan, sözü geçen duaları "Ben nefsime
zulmettim, beni bağışla" anlamına gelen dualar ta'kib ediyor.
Hz. Ali bu duaları
okuyup bitirdikten sonra kendisine "Ey müminlerin emiri seni güldüren
nedir?" diye sorulması bu hadisenin Hz. Ali'nin hilâfeti döneminde vukua
geldiğine delalet etmektedir.
Memnun olmak veya
olmamak, hadiselerden müteessir olan aciz varlıklara mahsus hissi haller
olduğundan Allah teâlâ bu gibi hallerden münezzehtir. Binâenaleyh metinde
geçen "memnun olur" kelimesi "Allah ona çok sevab yazar"
anlamına gelir.